شکار در اسفاد قدیم

در گذشته های نه چندان دور شکار آزاد بود و داشتن اسلحه شکاری ملزم به اخذ جواز نبود با این وجود، این وسیله در بین مردم عمومیت نداشت و به ندرت دیده می شد و مردم برای شکار بیشتر به شیوه ها و طراحی وسیله ها و روشهای ابتکاری و سنتی روی می آوردند . آنها با گذاشتن آب و غذا یا تابلوهایی از گل و سبزه و ساختن کوله و مخفیگاه در مسیر و خلوتگاه های شکار مورد نظر ، او را شکار می کردند .
حیوانات‌ قابل شکار محدوده اسفاد از پستانداران می توان ، به بز و کَل وحشی و از پرندگان به کبک ، تیهو ، زاغ ، کبوتر چاهی ، زاغبلبل ، سیه سینه و... اشاره کرد.
پستانداران را فقط دارندگان اسلحه شکاری می توانستند شکار کنند .
از شیوه ها و دامهای شکار بعد از اسلحه شکاری می توان از دو در ، حلقه مو ، تور ، تله آهنی دو بال ، تله سنگی و نهایتاً تیرکمان و پلخمون را نام برد که همه آنها طراحی و ساخت هنرمندان همان خطّه بود . بجز تله آهنی بقیه این دامها برای شکار پرندگان بکار می رفت .
تیرکمان و پلخمونِ ما برای شکار پرندگان کوچک بود و بیشتر جنبه تفریحی داشت .
تله آهنی هم دارای دو بال نیم دایره ای شکل بود که این دو بال در حالت آماده یک دایره تشکیل می داد . این تله با زنجیر و میخ ۳۰ الی۴۰ سانتیمتری به زمین مهار و به طرز ماهرانه ای در زمین طوری کاشته می شد که حیوان می بایست از مسیری عبور کند که تله آنجا کاشته شده است . اینجا کافی بود یکی از دستها یا پاهای حیوان در وسط دایره ی تله قرار گیرد . با وقوع این احتمال فنرهای بسیار قویِ تله آزاد شده و دو تا بال تله به سرعت روی هم چفت شده ، پای حیوان را محکم به حدّ قطع شدن میگیرد . تله که به زمین میخکوب شده بود ، حیوان را در محل کاشت آن نگه می داشت و نمی گذاشت حیوان همراه با تله فرار کند . این دام مخصوص حیوانات دزد و مخرّب مانند شغال ، روباه و سیخل بود که حیوانات خانگی مانند مرغ ، خروس ، کبوتر و ... را شکار یا به مزارع آسیب می رساندند .
در کنار این شیوه های متنوعِ شکار ، یک روشِ بسیار جذّاب و هیجانی تر وجود داشت که هم شکار بود و هم یک تفریح و ورزش گروهی و تماشایی . این شیوه نامش * هاااامد هاااا * بود .
هاااامد هاااا یک بانگِ خبری و صدای هیجانی و شادی بخش بود به معنی * آهای آمد * که مقصود ، آمدن کبک بود . این جمله برای اهالی محل شناخته شده و جا افتاده بود . منادی این خبر با دیدن گله ی کبک د‌ر محدوده ی روستا ، آنها را به داخل مزارع سوق داده ، با فریاد مکررِ هاااامد هاااا دیگران را‌ مطلع می کرد .
دوستداران شکارِ هاااامد هاااا با اطلاع از این ضعفِ کبک که بیش از سه پرش نمی تواند پرواز کند به اتفاق ، کبکها را دنبال کرده و هر کس در دوندگی چابک تر و تیز تر بود شکار را از آنِ خود می کرد .
کبک یک ضعف حرکتی دیگر هم داشت و آن عدم توانایی حرکت در برف بود . این پرندگان در روزهای برفی که سرپناه نداشتند به سمت گاشها و لین های خالی که دامداران در کوهپایه ها و در دل تپه ها حفر می کردند پناه می بردند لذا دوستداران ِ صاحبذوقِ این شیوه ی شکار بامداد روزهای برفی به این مکانها رفته ، آنها را در برف شکار می کردند .

Ah.Azimi 1398/3/23